آموزش گام به گام افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس موجود (با fdisk)
موضوعاتی که در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد، به شرح زیر است:
- مقدمه: چرا و چه زمانی به افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس نیاز داریم؟
- آشنایی با ابزار fdisk برای پارتیشن بندی دیسک لینوکس
- مراحل عملی افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس
- فرمت و مونت دیسک جدید لینوکس برای استفاده دائمی
- نتیجه‌گیری: مدیریت بهینه افزایش فضای ذخیره‌سازی سرور لینوکس
مقدمه: چرا و چه زمانی به افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس نیاز داریم؟
ما اغلب با نیازمندی‌هایی مواجه می‌شویم که در آنها باید هارد دیسک‌های خام جدیدی را به سرورهای موجود پیکربندی کنیم. این کار می‌تواند بخشی از فرآیند ارتقاء ظرفیت سرور، جایگزینی دیسک در صورت خرابی، یا اختصاص فضای ذخیره‌سازی مجزا برای کاربردهای خاص باشد. افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس یک عملیات رایج و در عین حال حساس است که نیازمند دقت و آشنایی با ابزارهای مناسب می‌باشد.
در این مقاله، ما شما را با مراحل گام به گامی آشنا می‌کنیم که به وسیله آنها می‌توانید یک هارد دیسک خام جدید را به یک سرور لینوکس موجود (مانند توزیع‌های RHEL/CentOS یا Debian/Ubuntu) اضافه، پارتیشن‌بندی دیسک لینوکس با fdisk، فرمت و مونت کنید. این راهنما به شما در افزایش فضای ذخیره‌سازی سرور لینوکس و مدیریت بهینه آن کمک خواهد کرد.
نکته مهم: هدف این مقاله نمایش چگونگی ایجاد یک پارتیشن جدید است و شامل گسترش پارتیشن موجود یا سایر سوئیچ‌های پیشرفته نمی‌شود. ما در این آموزش از ابزار fdisk برای این پیکربندی استفاده خواهیم کرد. فرض ما بر این است که یک هارد دیسک با ظرفیت ۲۰ گیگابایت را برای مونت شدن به عنوان پارتیشن /data اضافه کرده‌ایم.
آشنایی با ابزار fdisk برای پارتیشن بندی دیسک لینوکس
fdisk یک ابزار خط فرمان قدرتمند و استاندارد در سیستم‌های لینوکس برای مشاهده، ایجاد، حذف و مدیریت پارتیشن‌های هارد دیسک است. قبل از شروع فرآیند افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس و استفاده از فضای آن، ابتدا باید با استفاده از ابزاری مانند fdisk، آن را پارتیشن‌بندی کنیم. پارتیشن بندی دیسک لینوکس با fdisk به ما امکان می‌دهد تا دیسک را به یک یا چند بخش منطقی تقسیم کرده و برای هر بخش، سیستم فایل مناسب را ایجاد نماییم.
برای مشاهده پارتیشن‌ها و پیکربندی‌های فعلی سیستم، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید:
# fdisk -l
این دستور لیست تمام دیسک‌ها و پارتیشن‌های موجود روی سرور را به همراه جزئیات آنها نمایش می‌دهد.
پس از اتصال فیزیکی یا مجازی هارد دیسک جدید (در مثال ما با ظرفیت 20GB)، اجرای مجدد دستور fdisk -l باید دیسک جدید را نیز در خروجی نمایش دهد.
دیسک جدید اضافه شده معمولاً با نامی مانند /dev/xvdc (اگر از دیسک مجازی استفاده می‌کنید، مانند Xen Virtual Disk) یا /dev/sdb، /dev/sdc و غیره (برای دیسک‌های فیزیکی SATA/SCSI) نمایش داده می‌شود. در این مثال، ما از یک دیسک مجازی استفاده کرده‌ایم که به عنوان /dev/xvdc شناسایی شده است.
مراحل عملی افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس
اکنون که دیسک جدید شناسایی شده است، مراحل پارتیشن بندی دیسک لینوکس با fdisk را برای دیسک /dev/xvdc آغاز می‌کنیم.
گام ۱: اجرای fdisk برای دیسک جدید
برای پارتیشن‌بندی یک هارد دیسک خاص، به عنوان مثال /dev/xvdc، دستور زیر را اجرا کنید:
# fdisk /dev/xvdc
این دستور شما را وارد محیط تعاملی fdisk برای دیسک مشخص شده می‌کند.
دستورها رایج fdisk که در این فرآیند استفاده می‌شوند:
- n – ایجاد پارتیشن جدید (Create partition)
- p – نمایش جدول پارتیشن فعلی (Print partition table)
- d – حذف یک پارتیشن (Delete a partition)
- q – خروج بدون ذخیره تغییرات (Quit without saving the changes)
- w – نوشتن تغییرات روی دیسک و خروج (Write the changes and exit)
در اینجا ما قصد ایجاد یک پارتیشن جدید را داریم، بنابراین از گزینه n استفاده می‌کنیم.
گام ۲: انتخاب نوع پارتیشن (Primary/Extended)
fdisk از شما می‌خواهد نوع پارتیشن را انتخاب کنید: primary (اولیه) یا extended (گسترش‌یافته). به طور پیش‌فرض، ما می‌توانیم تا ۴ پارتیشن اولیه روی یک دیسک داشته باشیم.
- حرف p را برای primary انتخاب کرده و Enter بزنید (این معمولاً گزینه پیش‌فرض است).
گام ۳: تعیین شماره پارتیشن
شماره پارتیشن مورد نظر را وارد کنید. توصیه می‌شود از مقدار پیش‌فرض (معمولاً 1 برای اولین پارتیشن روی دیسک جدید) استفاده کنید.
- عدد 1 را وارد کرده و Enter بزنید.
گام ۴: تعیین سکتور شروع (First sector)
مقدار سکتور اول را وارد کنید. اگر این یک دیسک جدید است، همیشه مقدار پیش‌فرض را انتخاب کنید (معمولاً 2048). اگر در حال ایجاد پارتیشن دوم روی همان دیسک هستید، باید ۱ را به آخرین سکتور پارتیشن قبلی اضافه کنید.
- مقدار پیش‌فرض را با زدن Enter بپذیرید.
گام ۵: تعیین سکتور پایانی یا اندازه پارتیشن (Last sector or Partition size)
مقدار سکتور پایانی یا اندازه پارتیشن را وارد کنید. همیشه توصیه می‌شود اندازه پارتیشن را مشخص کنید (مثلاً +18G برای ایجاد یک پارتیشن 18 گیگابایتی). استفاده از پیشوند + و سپس اندازه با پسوند K, M, G (برای کیلوبایت، مگابایت، گیگابایت) از خطای خارج از محدوده جلوگیری می‌کند. اگر می‌خواهید از تمام فضای باقی‌مانده دیسک برای این پارتیشن استفاده کنید، می‌توانید مقدار پیش‌فرض (آخرین سکتور موجود) را با زدن Enter بپذیرید. در این مثال (طبق تصویر مقاله اصلی)، به نظر می‌رسد از تمام فضای دیسک استفاده شده است.
- مقدار پیش‌فرض را با زدن Enter بپذیرید (یا اندازه دلخواه مانند +18G را وارد کنید).
گام ۶: ذخیره تغییرات و خروج از fdisk
پس از ایجاد پارتیشن، تغییرات را ذخیره کرده و از fdisk خارج شوید.
- دستور w را وارد کرده و Enter بزنید. این دستور تغییرات را روی جدول پارتیشن دیسک می‌نویسد و خارج می‌شود.
پس از اجرای دستور w، ممکن است پیامی مبنی بر نیاز به ری‌استارت سیستم یا اجرای دستور partprobe برای به‌روزرسانی جدول پارتیشن در کرنل مشاهده کنید.
فرمت و مونت دیسک جدید لینوکس برای استفاده دائمی
پس از موفقیت در پارتیشن بندی دیسک لینوکس با fdisk، پارتیشن جدید (در مثال ما /dev/xvdc1) آماده فرمت شدن با یک فایل سیستم مناسب و سپس مونت شدن برای استفاده است. این بخش از فرمت و مونت دیسک جدید لینوکس بسیار مهم است.
گام ۱: فرمت کردن پارتیشن جدید با mkfs در مقاله افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس
اکنون پارتیشن را با دستور mkfs فرمت کنید. ما از فایل سیستم ext4 که یک فایل سیستم رایج و پایدار برای لینوکس است، استفاده می‌کنیم.
# mkfs.ext4 /dev/xvdc1
این دستور، پارتیشن /dev/xvdc1 را با فایل سیستم ext4 فرمت می‌کند.
گام ۲: مونت کردن پارتیشن فرمت شده
پس از اتمام فرمت، اکنون پارتیشن را همانطور که در زیر نشان داده شده است، مونت کنید. ابتدا یک دایرکتوری برای نقطه مونت ایجاد کنید (اگر وجود ندارد) و سپس پارتیشن را روی آن مونت کنید. ما می‌خواهیم پارتیشن را روی /data مونت کنیم.
# mkdir /data (اگر دایرکتوری /data وجود ندارد)
# mount /dev/xvdc1 /data
این دستور پارتیشن /dev/xvdc1 را به دایرکتوری /data متصل (مونت) می‌کند و آن را برای استفاده در دسترس قرار می‌دهد.
گام ۳: تنظیم مونت دائمی با ویرایش فایل /etc/fstab
برای اینکه پارتیشن در هنگام بوت شدن سیستم به طور خودکار مونت شود، باید یک ورودی در فایل /etc/fstab ایجاد کنید. فایل /etc/fstab را با یک ویرایشگر متن (مانند nano یا vi) باز کرده و خط زیر را به انتهای آن اضافه کنید:
/dev/xvdc1 /data ext4 defaults 0 0
این خط به سیستم می‌گوید که پارتیشن /dev/xvdc1 با فایل سیستم ext4 باید در هنگام بوت روی دایرکتوری /data با گزینه‌های پیش‌فرض مونت شود.
پس از ویرایش و ذخیره فایل /etc/fstab، می‌توانید با دستور mount -a صحت ورودی خود را بررسی کنید (این دستور تمام فایل سیستم‌های مشخص شده در /etc/fstab را که هنوز مونت نشده‌اند، مونت می‌کند). این گام نهایی در فرمت و مونت دیسک جدید لینوکس به صورت دائمی است.
نتیجه‌گیری مقاله افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس و مدیریت بهینه افزایش فضای ذخیره‌سازی سرور لینوکس
در این مقاله، شما با مراحل کامل افزودن دیسک جدید به سرور لینوکس آشنا شدید، از جمله پارتیشن‌بندی دیسک لینوکس با fdisk، و سپس فرمت و مونت دیسک جدید لینوکس برای استفاده دائمی. این مهارت‌ها برای افزایش فضای ذخیره‌سازی سرور لینوکس و مدیریت بهینه منابع آن بسیار ضروری هستند. به یاد داشته باشید که هنگام کار با پارتیشن‌ها، به خصوص هنگام ویرایش دیسک‌های پیکربندی شده، باید بسیار محتاط باشید.
برای اطلاعات بیشتر و تسلط کامل، می‌توانید به مستندات رسمی مراجعه کنید. به عنوان مثال، دستور fdisk راهنمای جامع خود را در صفحات Man لینوکس ارائه می‌دهد. همچنین، برای درک عمیق‌تر فایل سیستم ext4، می‌توانید اطلاعات جامع آن را در ویکی‌پدیا بیابید و برای آشنایی دقیق با نحوه پیکربندی دائمی دیسک‌ها، مستندات fstab منبع بسیار مفیدی است.
تیم پشتوار سرور امیدوار است این راهنما برای شما مفید بوده باشد. اگر برای سرور لینوکس خود به فضای ذخیره‌سازی بیشتر یا راه‌حل‌های هاستینگ قدرتمند نیاز دارید، پلن‌های متنوع ما را بررسی کنید. لطفاً بازخوردها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.